Hasta Kan Yönetimi (HKY), transfüzyona gereksinim duyan hastaların bakımını optimize etmek, alternatifleri göz önünde bulundurarak uygun olduğunda transfüzyon uygulama amacıyla geliştirilmiş kanıta dayalı multidisipliner bir yaklaşım olarak tanımlanabilir. HKY uygun endikasyonlar ve transfüzyon eşikleri ile hastaların değerlendirilmesi, kan kaybını en aza indirgeme ve hastanın hemoglobinini mümkün olduğunca optimize etme dâhil olmak üzere, transfüzyon tedavisinde karar vermenin tüm yönlerini kapsar. HKY ilkelerinin uygulanması, sınırlı sayıdaki bağışçıdan elde edilen kanın, ona en çok ihtiyaç duyan hastalar için kullanılmasını sağlarken, transfüzyon ihtiyacını ve dolayısıyla sağlık masraflarını da azaltabilir. Dünya Sağlık Örgütü, 2010 yılında yapılan 63. Dünya Sağlık Toplantısı’nda, kan ürünlerinin kalitesini, güvenliğini ve etkinliğini sağlamak için aldığı 6 numaralı kararla üye devletleri HKY sistemi oluşturmaya zorlamaktadır. Bu kararla, Avrupa Birliğine üye ülkelerde çeşitli projeler yürütülmüştür. Ayrıca hasta kan yönetimi sistemini yürürlüğe sokmak amacıyla, kanı en çok kullanan klinisyenler başta olmak üzere farklı hedef gruplara eğitimler verilmiştir. Konuyla ilgili rehberler de oluşturulmuştur.

Bu amaçla ülkemizde de, T.C. Sağlık Bakanlığı’nın yararlanıcı kuruluş olduğu, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen, Türkiye’de Kan Transfüzyon Yönetim Sisteminin Geliştirilmesi için Teknik Yardım Projesi 20 Mart 2019 tarihinde başlatılmıştır. Açılan ihale sonucunda, 3 yıl sürecek ve ana konusu Hasta Kan Yönetimi olan bu projenin GOPA-Sanquin-Hemosoft Konsorsiyumu tarafından yürütülmesi uygun bulunmuştur.

Projenin paydaşları ise hastaneler (tıp fakülteleri, eğitim-araştırma, devlet, özel ve vakıf hastaneleri), özellikle hastanelerin transfüzyon komiteleri ve transfüzyon merkezleri, Türk Kızılayı, süreli bölge kan merkezleri, ilgili bilimsel dernekler, Yüksek Öğretim Kurumu ve Sosyal Güvenlik Kurumu’dur.

Projenin ana hedefleri:

• Sağlık Bakanlığı ile birlikte hasta kan yönetimi ve kan transfüzyon yönetimi ile ilgili ana paydaşların kurumsal kapasitesini geliştirmek; 
• Hasta kan yönetimi ve kan transfüzyon yönetimi konusunda farkındalığı artırmak; 
• Kan transfüzyon sisteminin iyileştirilmesine yönelik önerilerle hasta kan yönetimi ve kan transfüzyonunun çeşitli yönleriyle ilgili bilimsel ve teknik çalışmalar yapmak ve 
• Kan transfüzyonu ve hasta kan yönetimi konusunda paydaşlarla işbirliği ve koordinasyon mekanizmaları kurmaktır. 

Projeden Beklenen Çıktılar:

• Hasta kan yönetimi strateji ve aksiyon planı oluşturulacaktır. 
• Kanıta dayalı 6 farklı ulusal hasta kan yönetimi rehberi hazırlanacak 
• Çeşitli anketlerle eğitim ihtiyaç analizleri yapıldıktan sonra, özellikle kanı en çok kullanan alanlardaki klinisyenler başta olmak üzere transfüzyon zincirinde görev alan 2520 uzman hekime doğrudan; doğrudan eğitime katılamayan en az 7500 hekime web aracılığı ile eğitimler verilecek, 
• İlgili eğitimlerin proje sonrasında da sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla 75 uzman hekime eğitici eğitimi verilecek, 
• Yüksek Öğretim Kurumu ve Tıpta Uzmanlık Kurulu ile birlikte transfüzyon tıbbıyla ilgili müfredat incelenecek ve geliştirilmesi sağlanacak, 
• Mevcut durum kan transfüzyon merkezlerinin fonksiyonel değerlendirilmesi ve kanın klinik kullanımına yönelik yapılacak çeşitli araştırmalarla analiz edilecek, 
• Proje için web sitesi oluşturularak proje ile ilgili duyurular, eğitim materyalleri ilgili paydaşlarla paylaşılarak bilgi alışverişi sağlanacak; projeden sonra da bu sistemin Bakanlık tarafından idamesi için uygun altyapı oluşturulacak, 
• Farkındalığı artırmak için görsel materyaller, basın duyuruları ve spot film hazırlanacak, 
• Sosyal Güvenlik Kurumu ile birlikte kan ve kan bileşeni ve transfüzyona yönelik maliyet analizleri yapılacak, 
• Sağlık Bakanlığı’nın denetim kapasitesini geliştirmek için kan hizmet birimleri denetim rehberi hazırlanacak ve denetçi eğitimleri verilecek, 
• Kanın uygun klinik kullanımının izlenebilmesi için gerekli kalite göstergeleri oluşturularak Bakanlık tarafından izlenebilirliği sağlanacak, 
• Hasta Kan Yönetimi yazılım sistemi kurularak, kan ve kan bileşeni transfüzyon – endikasyon ilişkisinin gösterildiği demografik ve tıbbi bir raporlama sistemi hazırlanarak transfüzyon uygulamalarının kalite ve güvenliği artırılacaktır. 

Sonuçta;

Ulusal Hasta Kan Yönetimi Stratejisi ve Eylem Planı oluşturularak hayata geçirilecek, Ulusal Sağlık Politikasına entegrasyonu ve çok paydaşlı temsiliyeti sağlanacaktır.

Detaylı bilgi için tıklayınız.